Ταυτότητα Φύλου & Σώματος: η Ιατρική & Νομική της Διεκδίκηση

Η χειρουργική επέμβαση επαναπροσδιορισμού του φύλου μου, η “αλλαγή” του, όπως λέμε, έγινε και μάλιστα με απόλυτη επιτυχία!   Και μετά;

όταν θα πρέπει:

  • να ταξιδέψω;
  • να παραλάβω το συστημένο από το ταχυδρομείο;
  • να ανοίξω τραπεζικό λογαριασμό;
  • να ψάξω για εργασία, και μάλιστα στην επαρχιακή πόλη μου;
  • να εμφανιστώ μάρτυρας στο δικαστήριο;
  • να ενοικιάσω διαμέρισμα, γραφείο, κατάστημα;
  • να υπογράψω το συμβόλαιο με την ασφαλιστική εταιρεία;
  • να εγγραφώ στην σχολή μου;
  • να υποβάλω τα έγγραφα συνταξιοδότησης μου;

Όταν, για όλες αυτές τις απλές, καθημερινές κινήσεις, θα χρειαστεί να δώσω το δελτίο της αστυνομικής μου ταυτότητας

και τότε θα διαπιστωθεί

ότι αυτός/ή που πραγματικά είμαι  και όλοι οι άλλοι πλέον βλέπουν,

  δεν συμφωνεί

με αυτόν/ην που αναφέρεται σε τούτο το δελτίο, το οποίο μου έχει χορηγήσει το ίδιο το Κράτος και θεωρείται σαν το πιο επίσημο έγγραφο μου;

Και γιατί θα πρέπει αναγκαστικά να αποκαλύψω ότι ήμουν διεμφυλικός, trans, αν δεν θέλω να κάνω κάτι τέτοιο;

Τι μπορώ;  και – κυρίως – τι πρέπει να κάνω;

Αυτά, και ένα πλήθος αντίστοιχων ερωτημάτων κατακλύζουν καθημερινά το ιατρείο του έμπειρου ουρολόγου-ανδρολόγου Δρ Δημήτρη Μπορούσα (www.borousas.gr & www.ourologos-andrologos.gr) από άτομα που έχει ήδη εγχειρήσει ή πρόκειται να εγχειρήσει για επαναπροσδιορισμό του φύλου τους, την “αλλαγή” του, όπως έχουμε συνηθίσει να λέμε. Ο Ιατρός εξειδικεύεται στις εγχειρήσεις επαναπροσδιορισμού (αλλαγής) φύλου από ετών με εξαιρετική επιτυχία.

Για να δοθούν υπεύθυνες και σωστές απαντήσεις σε αυτά τα τόσο καίριας σημασίας ζητήματα, σχετικά με το σώμα, το φύλο και την ταυτότητα τους, που απασχολούν πολλούς συνανθρώπους μας, οργανώθηκε μια σειρά από συζητήσεις ανάμεσα στον Ιατρό, τους Νομικούς Άγγελο Λάμπρου και Αλεξάνδρα Καπλανέρη της Δικηγορικής Εταιρείας Lex Fortis, που συμβουλεύει νομικά το ιατρείο και ασχολείται συστηματικά με υποθέσεις Αστικού και Ιατρικού Δικαίου, και άτομα, τα οποία έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να προχωρήσουν σε επέμβαση επαναπροσδιορισμού του φύλου τους και θέλουν να γνωρίζουν καλά τόσο την ιατρική όσο και την νομική πλευρά του θέματος που θα καθορίσει όλη την μετέπειτα ζωή τους.

Μέσα από τις συζητήσεις αυτές, τα συμπεράσματα των οποίων σχηματοποιήθηκαν σε 20 απλές ερωτήσεις και αντίστοιχες απαντήσεις, δόθηκε μια πλήρης και εμπεριστατωμένη ενημέρωση,  ώστε, κάθε άτομο που επιθυμεί να προχωρήσει σε μια τέτοια διαδικασία ή την έχει ήδη πραγματοποιήσει, να γνωρίζει ακριβώς τι να κάνει και πώς πρέπει να κινηθεί:

  • τι είναι η ταυτότητα φύλου;

Από τις πλέον θεμελιώδεις διαστάσεις της προσωπικότητας.

Σύμφωνα με τον πρώην Επίτροπο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Προστασία των  Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Σουηδό Thomas Hammarberg, η ταυτότητα φύλου περιλαμβάνει την προσωπική αίσθηση του σώματος, η οποία μπορεί να συνεπάγεται, εφόσον επιλέγεται ελεύθερα, αλλαγή της σωματικής εμφάνισης ή λειτουργίας με ιατρικά, χειρουργικά ή άλλα μέσα και άλλες εκφράσεις φύλου, όπως ο τρόπος ένδυσης, ομιλίας και η συμπεριφορά γενικότερα.

Μάλιστα, η Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Ε.Δ.Α.) πρόσφατα έχει προτείνει (Σεπτέμβριος 2015) την πλήρη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, ως θεμελιώδους διάστασης της προσωπικότητας του προσώπου και της δυνατότητας αλλαγής των εγγράφων ταυτοποίησης των διεμφυλικών ατόμων με βάση τον αυτοπροσδιορισμό της ταυτότητας φύλου τους.

(Σημ. Η Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Ε.Δ.Α.)  είναι ανεξάρτητο συμβουλευτικό όργανο της ελληνικής Πολιτείας, αρμόδιο για τη διαρκή παρακολούθηση της εξέλιξης των θεμάτων προστασίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αλλά και την ανταλλαγή εμπειριών σε διεθνές επίπεδο με τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς)

  • η έννοια της «ταυτότητας φύλου» είναι νομική έννοια;

Αναμφισβήτητα, ναι και με πολύ σημαντικές προεκτάσεις, όπως θα δούμε πιο κάτω

  • πότε καθορίζεται το φύλο;

Συνήθως στην γέννηση.

Το φύλο καταγράφεται και χαρακτηρίζει το άτομο σε όλη τη ζωή του.

Είναι το γενετήσιο, το βιολογικό φύλο (sex).

  • ποια είναι τα χαρακτηριστικά του γενετησίου φύλου (sex);

Είναι τα χαρακτηριστικά του φύλου με το οποίο καταγράφεται το παιδί κατά την γέννηση του, τα σωματικά ανατομικά χαρακτηριστικά.

Το αρσενικό και το θηλυκό σώμα.

Ο προσδιορισμός όμως αυτός δεν είναι ακριβής, γιατί υπάρχουν και τα μεσοφυλικά (intersex) άτομα, στα οποία συνυπάρχουν ταυτόχρονα τόσο αντρικά όσο και γυναικεία ανατομικά ή λειτουργικά χαρακτηριστικά.

  • ο καθορισμός του φύλου είναι και νομικό γεγονός (εκτός από ιατρικό και κοινωνικό);

Αναμφισβήτητα, ναι.

Για τον λόγο αυτό, το φύλο μπορεί να αναθεωρηθεί όχι μόνο ιατρικά αλλά και νομικά, όπως θα δούμε παρακάτω.

  • εκτός από το γενετήσιο, το βιολογικό φύλο, υπάρχει και άλλος ορισμός του φύλου;

Ναι.

Είναι το κοινωνικό φύλο (gender).

Είναι το φύλο με το οποίο εκφράζεται το άτομο όταν μεγαλώνει, με βάση την προσωπική του εμπειρία, την αίσθηση και έκφρασή του, σε όλες τις διαστάσεις της ζωής: από το ντύσιμο και τον τρόπο ομιλίας μέχρι την σεξουαλική και κοινωνική του συμπεριφορά.

  • το γενετήσιο φύλο (sex) συμβαδίζει πάντα με το κοινωνικό φύλο (gender);

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, ναι.

Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου δεν συμφωνεί.

Αυτό συμβαίνει στα διεμφυλικά άτομα (transexual. trans) τα οποία αισθάνονται ότι το κοινωνικό φύλο τους (gender) δεν είναι σύμμορφο με το γενετήσιο φύλο τους (sex).

Τα διεμφυλικά άτομα μπορεί να επιθυμούν να αλλάξουν την φυσική τους κατάσταση και συνακολούθως την νομική τους, ώστε να συμβαδίζουν με το κοινωνικό τους φύλο.

Να ταυτοποιήσουν δηλαδή το γενετήσιο με το κοινωνικό φύλο τους.

  • είναι τόσο σημαντική η σχέση σώματος και φύλου, τελικά;

Το φύλο, το σώμα μας και η ταυτότητα τους είναι έννοιες απόλυτα συνδεδεμένες μεταξύ τους και μας προσδιορίζουν τόσο σαν φυσικές οντότητες όσο και σαν προσωπικότητες στο κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό και νομικό πεδίο, σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας.

Το φύλο ειδικά, είναι, στην ουσία, η εσωτερική εμπειρία μας, το βίωμα μας.

Μπορεί, επομένως, να υπάρξει πιο σημαντική σχέση για την ίδια την υπόσταση μας;

Και μάλιστα, όταν υπάρχουν άνθρωποι, όπου αυτό το βίωμα δεν αντιστοιχεί στο φύλο που τους αποδόθηκε κατά την γέννηση τους;

  • πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί αυτή η ταυτοποίηση σώματος και φύλου;

Με την ιατρική και νομική διαδικασία επαναπροσδιορισμού του φύλου. Την διαδικασία δηλαδή, που παλαιότερα αναφερόταν ως “αλλαγή φύλου”

  • ιατρικά, πώς γίνεται ο επαναπροσδιορισμός;

Οι άνθρωποι που επιθυμούν να επαναπροσδιορίσουν το φύλο τους, έρχονται στον ειδικό Ουρολόγο- Ανδρολόγο λόγω:

  • Συγγενών ανωμαλιών, όπως τα αμφίβολα γεννητικά όργανα
  • Της ψυχιατρικά επιβεβαιωμένης επιθυμίας τους για επαναπροσδιορισμό του

Επαναπροσδιορισμός φύλου από άνδρα σε γυναίκα:

Η επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου από άνδρα σε γυναίκα περιλαμβάνει:

  • Αφαίρεση των ανδρικών γεννητικών οργάνων
  • Δημιουργία γυναικείων εξωτερικών γεννητικών οργάνων, χρησιμοποιώντας τη βάλανο και το δέρμα του πέους και του οσχέου
  • Κολποπλαστική: Συνδυασμός δέρματος πέους και τμήματος ουρήθρας. Σε περίπτωση ανεπαρκούς δέρματος πέους (μικρό πέος,περιτομή κλπ), χρησιμοποιείται τμήμα εντέρου (σιγμοειδές).

Η κολποπλαστική είναι το κύριο χειρουργικό πρόβλημα στην επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου από άνδρα σε γυναίκα. Υπάρχουν πολλές δημοσιευμένες χειρουργικές τεχνικές, αλλά καμία δεν είναι η ιδεώδης. Όμως, υπάρχει συνεχής έρευνα για καινούριες και καλύτερες λύσεις. Μία σύγχρονη, εξελιγμένη από τον  Καθηγητή Sava Perovic, μέθοδο, χρησιμοποιούμε σήμερα στο Ινστιτούτο Sava Perovic, με εξαιρετικά λειτουργικά και αισθητικά αποτελέσματα

Επαναπροσδιορισμός φύλου από γυναίκα σε άνδρα:

Η επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου από γυναίκα σε άνδρα περιλαμβάνει:

  • Αφαίρεση των γυναικείων γεννητικών οργάνων
  • Λαπαροσκοπικά
  • Διακολπικά
  • Διακοιλιακά
  • Δημιουργία εξωτερικών ανδρικών γεννητικών οργάνων με:
  • Metaoidioplasty

Δημιουργία μικρού πέους από κινητοποίηση της κλειτορίδας, ώστε να εξασφαλίζεται ούρηση σε όρθια θέση και ορχικές προθέσεις

  • Total phalloplasty

Δημιουργία μεγάλου πέους από πλατύ ραχιαίο μυ, με πεικές και ορχικές προθέσεις). Προετοιμάζεται Flap τμήματος πλατύ ραχιαίου με το δέρμα του και μακρύ αγγειονευρώδη μίσχο και συγκλείεται το τραύμα. Δίνεται σχήμα νέου φαλλού στο flap.  Μεταφορά του και μικροχειρουργική αναστόμωσή του στην ηβική χώρα.

  • μετά τον ιατρικό επαναπροσδιορισμό, πρέπει να γίνει και ο νομικός επαναπροσδιορισμός του φύλου;

Ναι! Είναι, όπως θα δούμε, απαραίτητο.

Το άτομο, εκτός από φυσική οντότητα, υπόκειται σε δικαιώματα και υποχρεώσεις, καθώς λειτουργεί σε μια οργανωμένη κοινωνία.

Η φυσική – σωματική αλλά και η προσωπική – κοινωνική ταυτότητα του φύλου και του σώματος συνεπάγεται την αρμονία και την ισορροπία που είναι απαραίτητη για να προχωρήσουμε την ζωή μας με ασφάλεια και προοπτική.

Άλλωστε, μια επιτυχημένη ιατρική επέμβαση επαναπροσδιορισμού του φύλου, δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις, τόσο στο φυσικό όσο και στο ψυχολογικό επίπεδο, προκειμένου, το πρόσωπο που επαναπροσδιόρισε το φύλο του σύμφωνα με αυτό που θέλει να είναι, να προχωρήσει και στο δεύτερο μεγάλο βήμα, αυτό του νομικού επαναπροσδιορισμού του.

  • πώς γίνεται ο επαναπροσδιορισμός του φύλου νομικά;

Πρώτα και κύρια με την διόρθωση του βασικότερου εγγράφου που προσδιορίζει τόσο το φύλο μας, αμέσως μετά την γέννηση, όσο και το κύριο όνομα μας, αμέσως μετά την ονοματοδοσία μας:

την ληξιαρχική πράξη της γέννησης μας.

Στη συνέχεια, θα πρέπει να διορθωθούν και όλα τα έγγραφα της ταυτοποίησης μας: η εγγραφή στο δημοτολόγιο του Δήμου, το δελτίο αστυνομικής ταυτότητας, το διαβατήριο και γενικά κάθε έγγραφο που πιστοποιεί ποιος/ποια πραγματικά είναι το άτομο που ιατρικά επανακαθόρισε, επαναπροσδιόρισε το φύλο του.

  • πώς γίνεται η διόρθωση της ληξιαρχικής πράξης γέννησης;

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία μας (Νόμος 344/1976) μόνο μέσα από δικαστική διαδικασία, με την έκδοση τελεσίδικης δικαστικής απόφασης, η οποία  διατάσσει το ληξιαρχείο του τόπου της γέννησης – και αυτό είναι πλέον υποχρεωμένο – να διορθώσει την ληξιαρχική πράξη της γέννησης, ως προς το φύλο και το κύριο όνομα.

Επίσης, σύμφωνα με τον Νόμο 2503/1997, άρθρο 14, οι μεταβολές που επέρχονται στην κατάσταση του φυσικού προσώπου, μετά την σύνταξη των ληξιαρχικών πράξεων, εξ αιτίας διαφόρων λόγων (μεταξύ των οποίων και η “αλλαγή φύλου”) καταχωρίζονται στο περιθώριο της οικείας ληξιαρχικής πράξης.

(σημ: η ελληνική νομοθεσία συνεχίζει να χρησιμοποιεί μέχρι και σήμερα τον παρωχημένο όρο “αλλαγή φύλου”, αλλά σαφώς εννοεί τον σωστό όρο “επαναπροσδιορισμός φύλου”)

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι σε συμβολικό επίπεδο, η διόρθωση της ληξιαρχικής πράξης γέννησης, είναι μια διαδικασία επαναγέννησης του ανθρώπου που επαναπροσδιόρισε το φύλο του, αφού, νομικά, η μεταβολή του κυρίου ονόματος -εκτός από την μεταβολή του φύλου-γίνεται μόνο όταν συντρέχει εξαιρετικά σοβαρή ανάγκη, στην οποία ο νόμος εντάσσει και «την αλλαγή φύλου».

  • πότε επιτρέπεται η διόρθωση της ληξιαρχικής πράξης γέννησης;

 Μόνο μετά την χειρουργική διορθωτική επέμβαση του φύλου.

 Για τον λόγο αυτό, μεταξύ των εγγράφων που προσκομίζονται στο δικαστήριο, προσκομίζεται το βασικότερο έγγραφο, που είναι η αναλυτική βεβαίωση της κλινικής ή του νοσοκομείου ότι πραγματοποιήθηκε επιτυχώς η ιατρική επέμβαση του επαναπροσδιορισμού του φύλου.

  • στην ελληνική νομοθεσία η ταυτότητα φύλου αποτελεί απαγορευμένο λόγο διάκρισης; Δηλαδή, απαγορεύεται η διάκριση των ατόμων όταν το βιολογικό φύλο δεν συμφωνεί με το κοινωνικό;

 Δεν υπάρχει ρητή αναφορά σε νόμο.

Όμως, σύμφωνα με το Σύνταγμα, η απαγόρευση κάθε είδους διακρίσεων (άρα και διακρίσεων λόγω ταυτότητας φύλου) είναι απόλυτη και ισχύει και για τις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών.

  • πώς κατοχυρώνεται νομικά διεθνώς η απαγόρευση της διάκρισης λόγω της ταυτότητας φύλου;

Με βάση τις διεθνώς κατοχυρωμένες νομικές αρχές:

 – της Απαγόρευσης των Διακρίσεων

– του Δικαιώματος της Ανθρώπινης Ελευθερίας και Αξιοπρέπειας

– της Δίκαιης και Ισης Μεταχείρισης του Ανθρώπου από Άνθρωπο

– της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (άρθρα 2 και 7).

  • ποια είναι η θέση των ευρωπαϊκών θεσμών σχετικά με τον επαναπροσδιορισμό του φύλου;

Απόλυτα θετική είναι η στάση των θεσμών.

Ας δούμε 7 χαρακτηριστικές περιπτώσεις  (πολύ ενδιαφέρουσα η 3η περίπτωση):

  1. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καθήκον κάθε κράτους είναι να παρέχει στους πολίτες του τη δυνατότητα της πλήρους χειρουργικής επέμβασης επαναπροσδιορισμού του φύλου, ανάλογα με τις προσωπικές επιθυμίες και ανάγκες του, όπως σε επεμβάσεις ή άλλες ιατρικές πράξεις (αποτρίχωση, φωνητική διαφοροποίηση κλπ) αλλά και την πλήρη ασφαλιστική τους κάλυψη. Και αποτυπώνεται και σε πρόσφατα κείμενα του Συμβουλίου της Ευρώπης.
  2. Επίσης, η Σύσταση 5/2010 της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης αναφέρεται σε μέτρα αντιμετώπισης διακρίσεων λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου.
  3. Μάλιστα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Δ.Δ.Α.) απασχόλησε μια σημαντική υπόθεση την 11.07.2012 (Christine Goodwin κατά Ηνωμένου Βασιλείου): H προσφεύγουσα Christine Goodwin, η οποία είχε υποβληθεί σε εγχείριση επαναπροσδιορισμού φύλου, ισχυριζόταν ότι η Κυβέρνηση αρνήθηκε να επιτρέψει την τροποποίηση του πιστοποιητικού γέννησής της και την αναγραφή σε αυτό του νέου της φύλου, παρότι αυτό επιτρεπόταν για άλλα έγγραφα. Η αναγραφή, δε, του φύλου στο πιστοποιητικό γέννησης ήταν εξαιρετικής σημασίας, δεδομένης της συχνής υποχρεωτικής επίδειξης του για πολύ συγκεκριμένους σκοπούς, όπως για την ανεύρεση εργασίας ή για την εκκίνηση της διαδικασίας συνταξιοδότησης. Το αποτέλεσμα ήταν η προσφεύγουσα να αισθάνεται αμηχανία και ταπείνωση κάθε φορά που υποχρεωνόταν να αποκαλύψει το αναγνωρισμένο από το νόμο ανδρικό της φύλο. Το Ε.Δ.Δ.Α., ανατρέποντας παλαιότερη νομολογία, έκρινε ότι η αποτυχία μιας χώρας να τροποποιήσει το πιστοποιητικό γέννησης ενός ατόμου, και να μη το ταυτίζει με το φύλο της βούλησής του, συνιστούσε παραβίαση τόσο του δικαιώματος στο σεβασμό της ιδιωτικής ζωής (άρθρο 8 ΕΣΔΑ) όσο και του δικαιώματος στο γάμο (άρθρο 12 ΕΣΔΑ). Με την απόφασή του αυτή, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο οδήγησε το Ηνωμένο Βασίλειο στην εισαγωγή νομοθεσίας (Gender Recognition Act) σχετικά με την αλλαγή των εγγράφων των διεμφυλικών ατόμων.
  4. Στην Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την εφαρμογή της οδηγίας 2004/113/ΕΚ του Συμβουλίου για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών στην πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την παροχή αυτών, αναφέρεται ότι σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το πεδίο εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών και η απαγόρευση των διακρίσεων λόγω φύλου ισχύουν και στις διακρίσεις που προκύπτουν από τον επαναπροσδιορισμό φύλου ενός προσώπου.
  5. Μόνο πέντε κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν συμπεριλάβει ρητά στη νομοθεσία τους τον επαναπροσδιορισμό φύλου ως ειδικό λόγο διακρίσεων. Στα υπόλοιπα κράτη μέλη ο επαναπροσδιορισμός φύλου δεν έχει τύχει ρητής νομικής κάλυψης, αλλά τα εν λόγω κράτη μέλη υποστηρίζουν ότι η προστασία από τις διακρίσεις σε αυτόν τον τομέα απορρέει από την απαγόρευση των διακρίσεων λόγω φύλου, σύμφωνα με τη νομολογία του Δ.Ε.Ε. Για παράδειγμα, στην Κύπρο, τα δικαστήρια έχουν ήδη αποσαφηνίσει ότι οι διακρίσεις λόγω επαναπροσδιορισμού φύλου εμπίπτουν στην έννοια των διακρίσεων λόγω φύλου. Στην Ιρλανδία τούτο έχει αποσαφηνιστεί για τις διακρίσεις στον τομέα της απασχόλησης.
  6. Πλήρης νομική αναγνώριση της ταυτότητας του φύλου περιλαμβάνεται στις συστάσεις για την προστασία και την προώθηση των δικαιωμάτων των διεμφυλικών ατόμων, που εξέδωσε η Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Ε.Δ.Α.) στην 58σέλιδη έκθεσή της με τίτλο «Διεμφυλικά Άτομα και Αναγνώριση της Ταυτότητας Φύλου».
  7. Ο Συνήγορος του Πολίτη στην χώρα μας εξέδωσε δελτίο Τύπου προς την ίδια κατεύθυνση, ζητώντας «τη θέσπιση γρήγορων, διαφανών, εύκολα προσβάσιμων διαδικασιών αλλαγής των στοιχείων αστυνομικής ταυτότητας των διεμφυλικών ατόμων (βλ. πρόσφατες σημαντικές εξελίξεις στην ολομέλεια της Κοινοβουλευτικής Διάσκεψης του Συμβουλίου της Ευρώπης).»
  • υπάρχουν όμως και ατυχείς περιπτώσεις διακρίσεων, λόγω ταυτότητας φύλου;

Δυστυχώς ακόμα, ναι.

Πρόσφατα, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Ν.Σ.Κ.) της χώρας μας  με την υπ’ αρ. 180/2015 Γνωμοδότησή του, αποφάνθηκε ότι δεν είναι δυνατή η αλλαγή των στοιχείων ταυτότητας σε πτυχίο Τ.Ε.Ε. σε πρόσωπα που έχουν κάνει επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου διότι, κατ’ άρθρο 19 παρ. 3 Π.Δ. 323/2003 «τα πτυχία… για τους μαθητές ΤΕΕ εκδίδονται μία φορά και δεν αλλάζουν». Ως εκ τούτου, το Ν.Σ.Κ. έκρινε ότι μπορεί να χορηγηθεί μόνο αποδεικτικό πτυχίου το οποίο να φέρει τα νέα στοιχεία της ταυτότητας του ενδιαφερομένου.

  • λίγα λόγια για το σύμφωνο συμβίωσης;

Πολύ επιγραμματικά:

Με το σύμφωνο συμβίωσης:

– ρυθμίζονται  κληρονομικά θέματα μεταξύ των συντρόφων που επιθυμούν να το υπογράψουν

– προβλέπεται  εξίσωση με τα δικαιώματα των συζύγων

– δίνονται πλήρη δικαιώματα φορολογικού, κοινωνικοασφαλιστικού και εργατικού δικαίου

  • άλλες νομοθετικές διορθωτικές παρεμβάσεις στο ελληνικό δίκαιο υπάρχουν;

Ναι και σίγουρα θα υπάρξουν κι άλλες.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι στο Ποινικό Δίκαιο καταργείται το αναχρονιστικό Άρθρο 347 του Ποινικού Κώδικα, που….. τιμωρούσε με ποινές την «παρά φύσιν ασέλγεια μεταξύ αρρένων».

              ———————————————————————–

Ελπίζουμε ότι μέσα από απλές, κατανοητές αλλά και επιστημονικά τεκμηριωμένες απαντήσεις, δώσαμε την δυνατότητα στα άτομα που έχουν ήδη υποβληθεί ή επιθυμούν να προχωρήσουν στην διαδικασία του επαναπροσδιορισμού του φύλου τους, να γνωρίζουν πλέον πώς πρέπει να κινηθούν αποτελεσματικά, με υπευθυνότητα και ασφάλεια.

Αγγελος Λάμπρου – Δρ.Δημήτρης Μπορούσας – Αλεξάνδρα Καπλανέρη (LL.M Ιατρικού Δικαίου)