To Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Δ.Δ.Α.) έχει καταδικάσει την χώρα μας περισσότερες από τετρακόσιες (!) φορές για την μακροχρόνια καθυστέρηση απονομής της δικαιοσύνης και την έχει αναγκάσει σε καταβολή μεγάλων αποζημιώσεων. Συγκεκριμένα, την έχει καταδικάσει για παραβίαση του άρθρου 6 παρ.1 της To Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Σ.Δ.Α.).
Με την Απόφαση 2530/2015 το Ελληνικό Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) επιδίκασε μεν στον άτυχο διοικούμενο-πολίτη αποζημίωση, λόγω υπέρβασης της εύλογης διάρκειας της δίκης κατά έξι έτη (!) (άρχισε το 2008 και ολοκληρώθηκε το 2015) αλλά το ποσόν που του επιδίκασε είναι μόνο 2.600 ευρώ.
Και να λάβει κανείς υπ’ όψιν οτι το Δικαστήριο εκτίμησε πως για την καθυστέρηση αυτή, δεν ήταν υπαίτιος ο διοικούμενος, αλλά το ίδιο το Δικαστήριο (το Ελληνικό Δημόσιο δηλαδή).
Το Δικαστήριο έλαβε υπ’ όψιν τα εξής:
– ότι από την καθυστέρηση ζημιώθηκαν τα συμφέροντα του πολίτη που προσέφυγε και υπέστη ηθική βλάβη
– ότι η υπόθεση δεν παρουσίαζε τέτοια πολυπλοκότητα που θα μπορούσε-ενδεχομένως-να δικαιολογήσει ακόμα και μια σημαντική καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης
– ότι η πτώση του βιοτικού επιπέδου στην Ελλάδα, λόγω της εκτόξευσης του δημοσίου ελλείμματος σε πρωτοφανή επίπεδα αντικατοπτρίζεται στην οικονομική ύφεση και την μείωση του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος (γι αυτό και το χαμηλό ποσόν της αποζημίωσης (!).
Η απόφαση αυτή, παρ’ ότι (νομικά) είναι εμπεριστατωμένη και αναλύει πλήρως το δικαίωμα του διοικούμενου για αποζημίωση του σε περίπτωση υπέρβασης της εύλογης διάρκειας της δίκης, εν τούτοις, το ποσόν της αποζημίωσης που επιδικάζει είναι εξαιρετικά χαμηλό.
Είναι, δυστυχώς, γνωστό το φαινόμενο, οι δικαστικές αποφάσεις, ενώ διαπιστώνουν την απίστευτη ταλαιπωρία που υφίστανται οι πολίτες, τόσο σε ψυχικό όσο και σε οικονομικό -υλικό επίπεδο, από την καθυστέρηση απονομής της δικαιοσύνης (που φτάνει ακόμα και στο επίπεδο της “αρνησιδικίας”) να επιδικάζουν αστεία έως εξευτελιστικά ποσά, επικαλούμενες την μείωση του βιοτικού επιπέδου της χώρας.
Ισα-ίσα, το αντίθετο θα πρέπει να συμβαίνει, κατά την άποψή μας: να επιδικάζονται υψηλές αποζημιώσεις κατά του Δημοσίου, σε αντιστάθμισμα της αδιανόητης ταλαιπωρίας που υφίστανται οι πολίτες εξ αιτίας του.
Και αν υπολογίσει κανείς ότι κατά της απόφασης που επιδικάζει αυτά τα λιγοστά χρήματα της αποζημίωσης δεν επιτρέπεται, σύμφωνα με τον σχετικό νόμο (Νόμος 4055/2012) κανένα ένδικο μέσον, τότε η θέση του διοικούμενου πολίτη γίνεται ακόμα πιο δυσχερής:
Να περιμένει ο πολίτης πολλά χρόνια για να δικαιωθεί (έξι στην προκειμένη περίπτωση), να διαπιστώνει το Δικαστήριο ότι η καθυστέρηση αυτή δεν οφείλεται στον ίδιο αλλά σε αυτό τούτο το Δικαστήριο (δηλαδή στο Δημόσιο και τους ανελέητους μηχανισμούς του) και να τον “ξεπετάει” (ας μας επιτραπεί η έκφραση) με μια αστεία αποζημίωση, την οποία μάλιστα, ο ατυχής διοικούμενος να μη μπορεί να προσβάλει για να διεκδικήσει τουλάχιστον ένα όριο αξιοπρεπούς χρηματικής ικανοποίησης για την ανυπολόγιστη ζημιά που (αναμφισβήτητα) έχει υποστεί σε προσωπικό και περιουσιακό πεδίο. Όλο αυτό ανήκει στην σφαίρα της συνεχούς υποτίμησης του πολίτη σαν προσωπικότητα αλλά και σαν μέρος του κοινωνικού συνόλου.
Με αυτές τις συνθήκες, όχι μόνο δεν απονέμεται το δίκαιο, αλλά ο πολίτης – όλοι μας δηλαδή, βρισκόμαστε σε ένα αδυσώπητο κύκλο εμπαιγμού μας και κατάλυσης ενός από τους βασικότερους θεσμούς της προστασίας και της ασφάλειας μας: της δικαιοσύνης.
Άγγελος Λάμπρου, Partner
