Εδώ και καιρό, λόγω της δυσάρεστης οικονομικής κατάστασης, έχουμε παρατηρήσει πως αρκετοί εργαζόμενοι προχωρούν σε “επίσχεση” χωρίς προηγουμένως να έχουν ενημερωθεί σωστά, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να χάσουν αυτό το σημαντικό δικαίωμα τους.

Για την αποφυγή παρανοήσεων αλλά και για την σωστή άσκηση των δικαιωμάτων και την τήρηση των υποχρεώσεων και των δύο συμβαλλομένων στην εργασιακή σχέση, εργοδότη και εργαζομένου,  διευκρινίζουμε τα εξής:

1.Τι είναι η επίσχεση εργασίας;

Είναι το δικαίωμα του εργαζομένου να απέχει (εξ ου και η λέξη «επίσχεση») από την παροχή της εργασίας του, για όσο χρόνο ο εργοδότης καθυστερεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που προέρχονται από την εργασιακή σύμβαση και ιδίως για όσο χρόνο καθυστερεί να καταβάλει τις αποδοχές προς τον εργαζόμενο. Για να ασκηθεί νόμιμα η επίσχεση, θα πρέπει να υπάρχει έγκυρη σύμβαση εργασίας.

2.Πως ασκείται η επίσχεση;

Στην πράξη, ο εργαζόμενος κοινοποιεί στον εργοδότη, μέσω δικαστικού επιμελητή, μια εξώδικη δήλωση, με την οποία του γνωστοποιεί τους λόγους που τον οδήγησαν στην άσκηση αυτού του δικαιώματος του, τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του εργοδότη προς αυτόν καθώς και την ημερομηνία έναρξης άσκησης της επίσχεσης. Η δήλωση πρέπει να είναι σαφής και ορισμένη, διαφορετικά, μπορεί να εκληφθεί ως άρνηση εργασίας, με δυσμενείς για τον εργαζόμενο συνέπειες.

3.Ποια η θέση του εργοδότη με την εκ μέρους του εργαζόμενου άσκηση του δικαιώματος της επίσχεσης;

Ο εργοδότης τίθεται σε υπερημερία, με όλες τις απορρέουσες απέναντι στον εργαζόμενο υποχρεώσεις, δηλαδή, με την υποχρέωση να του καταβάλει κανονικά τις αποδοχές για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η επίσχεση της εργασίας.

4.Με την επίσχεση, η εργασιακή σχέση τι μορφή παίρνει;

Η επίσχεση δεν οδηγεί στην λύση της εργασιακής σχέσης, αλλά στην αναστολή της  για όσο χρονικό διάστημα ο εργοδότης δεν τηρεί τις υποχρεώσεις του προς τον εργαζόμενο. Όταν ο εργοδότης συμμορφωθεί, ο εργαζόμενος υποχρεούται να επιστρέψει και να παρέχει την εργασία του και η εργασιακή σχέση συνεχίζεται κανονικά.

5.Συνεπώς, ποια βασική  υποχρέωση έχει ο εργαζόμενος, όταν παύσουν να υπάρχουν οι λόγοι που τον οδήγησαν στην επίσχεση;

Να επιστρέψει κανονικά στην εργασία του.

6.Αν δεν επιστρέψει;

Τότε, ο εργαζόμενος ασκεί το δικαίωμα του καταχρηστικά, με συνέπεια να θεωρείται ότι απέχει αδικαιολόγητα από την εργασία του, με τις δυσμενείς γι αυτόν συνέπειες.

7.Κατά την διάρκεια της επίσχεσης, μπορεί ο εργαζόμενος να εργαστεί αλλού;

Βασική ερώτηση και πολύ σημαντική.

Ναι, μπορεί να εργαστεί αλλού, εφόσον πρέπει να καλύψει τις βιοτικές του ανάγκες.

Ο εργοδότης του όμως, όταν τον καλέσει να επιστρέψει, δικαιούται να  εκπέσει από τον μισθό του  ο, τι ωφελήθηκε ο εργαζόμενος από την παροχή της εργασίας του στον άλλο εργοδότη.

8.Ποιο είναι το «ευαίσθητο σημείο» της επίσχεσης εργασίας;

Να μην ασκείται από τον εργαζόμενο κατά κατάχρηση του δικαιώματος του.

9.Ποιές περιπτώσεις επίσχεσης θεωρούνται καταχρηστικές;

Ενδεικτική η απαρίθμηση:

• Όταν η απαίτηση του εργαζομένου είναι αβέβαιη
• Όταν η απαίτηση του εργαζομένου δεν είναι αξιόλογη
• Όταν ο εργοδότης έχει περιέλθει σε αναγκαστική εκκαθάριση
• Όταν η επίσχεση θα προκαλέσει στον εργοδότη δυσανάλογη ζημιά σε σχέση με την αξίωση του εργαζομένου
• Όταν με την επίσχεση ο εργαζόμενος επιδιώκει π.χ. αύξηση του μισθού του ή προαγωγή ή, εν πάση περιπτώσει, λόγους άσχετους με αυτούς που επικαλείται στην επίσχεση.

Συνεπώς, η επίσχεση είναι μεν ένα πολύ σημαντικό δικαίωμα του εργαζομένου, αλλά πρέπει να ασκείται με προσοχή και φειδώ, διαφορετικά μπορεί να έχει σοβαρές και επιζήμιες συνέπειες. Αλλά και ο εργοδότης πρέπει να γνωρίζει τις συνέπειες της έγκυρης άσκησης αυτού του δικαιώματος του εργαζομένου του.

Αγγελος Λάμπρου

Partner-Managing Director Lex Fortis Law Firm